Haber Merkezi

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Sefa Çakır, katıldığı bir radyo programında gündeme ilişkin soruları yanıtladı.

İlk olarak geçtiğimiz günlerde Suriye’de yaptıkları temasları anlatan Çakır, “Geçen hafta Ticaret Bakanlığımız, Ulaştırma Bakanlığı Yardımcımız ve tüm heyetiyle 5 Şehrin Ticaret ve Sanayi Odası başkanlarımızla Suriye'ye gittik. Çok faydalı bir gezi oldu. Suriye devriminden sonra ilk kez bir yabancı heyet gidiyor. Türkiye'den giden ilk ticari heyet oldu. Bu kadar büyük bir heyet. Diğer seçeneklerin de gelenleri. O nedenle tarihi bir heyet.

Kimlerle görüştük Sanayi ve Teknoloji Bakanı, Maliye Bakanı, Ulaştırma Bakanı Gümrüklerden Sorumlu Genel Müdürle görüştük. Verimlilik geçti. Suriye'nin savaş öncesi 25 milyon civarındaydı. Bizim de en büyük sınırımızın olduğu ülke. Bin yıllık bir geçmişimiz var. Bu nedenle önemliydi.  Bakanlarla görüşmelerimizde Sayın Bakanımız da bize sözler verdi. Benim oradaki nesillerimizle uzun süredir birlikteyiz. Bunların arasında şu anda ticaret de yapıyorlar bizlerin bu gelen kişilerle sadece Mersin için değil, Suriye'den göç alan şehirlerle birlikte Suriye'nin imarını yapmalıyız. Birlikte nasıl büyüyebileceğimizi destekleyebiliriz bunu konuştuk.

“SURİYE İLE TÜRKİYE'NİN ESKİDEN GELEN DOSTLUĞU VAR, KOMŞUYUZ. İMARI DA BİRLİKTE YAPMALIYIZ”

Türkiye'nin eskiden gelen dostluğu var, komşuyuz. İmarı da birlikte yapmalıyız. Bunun için öncelikle bizim şehirlerimiz olmak üzere Türkiye'ye olumlu katkıda bulunuldu. 4 milyon Suriye vatandaşı Türkçe konuşuyor. Bu kişinin çoğu ülkesine geri döndüğü birlikte hareket edebileceğimiz Türkçeyi iyi anlayan insanlar görecek. Şam'a gittiğimizde orada çocuklar büyükler bizimle hep Türkçe konuşuyordu.

Türkiye'den çıkan TIR'ları sınırlarda Suriye TIR'larına takabilirsiniz. Direkt Şam'a götüremiyorsunuz. Bu da ilave maliyet ve zaman kaybı oluyor. Bunun önlenmesini istedik. Direkt Mersin ya da Antep'ten çıkan TIR'ın Suriye'ye ulaşmasını istedik. Bakanımızla görüştüklerinde hızla yapacaklarını söylediler. 

“HUMUS, ŞAM, HALEP TİCARET ODALARIYLA, DÜNYA ODALAR FEDERASYONUYLA İRTİBATIMIZ OLACAK”

İkincisi Suriye'de hukuk düzeni oluşmalı, güvenlik sağlanmalı dedik. Üçüncüsü de bankacılık düzeni oluşmalı. Bankacılık düzeni de bakanımız da, bankalarımızın şubesinin açılmasıyla bu düzeni oluşturulabileceğini söyledi.

Ulaştırma Bakanıyla görüşmemizde yolların açılması sadece Türkiye sınırı değil komşularla da sınırda genişleme Türkiye dışındaki ülkelerin hareket ettirilmesi de avantaj olabilir dedik.

Savaş'tan en çok Halep, İdlib, Humus etkilenmiş. Şam'daki etki biraz daha düşük. Lazkiye'de düşük. Buralar imarlıdır.

Şam izlendi. Merkezde eskiden 3 saat elektrik veriliyordu 8 saate çıkmıştı. Normal hayat büyük şehirlerde başlıyor ilerliyor. Oteller açılmaya başladı. Otobanlardan geçebiliyorsunuz. Pazarların fazla değil onların da açılması bekleniyor.

Siparişlerden talep hastanelere ihtiyaç var diyorlar ikinci olarak market zincirlerinin gelmesi gerektiğini söylüyorlar. Orada elçiliğimiz var ticari ataşeliklerimiz var, iş dünyası birlikte olup gidip bu alanlara yatırım yapabilir. Bizim TOBB ile de birlikte tekrar ziyaretimiz olacak Humus, Şam, Halep Ticaret Odalarıyla, Dünya Odalar Federasyonuyla da irtibatımız olacak.

“TURİZMDE BİRLİKTE ORTAK YATIRIM DİYORLAR”

Turizmde birlikte ortak yatırım diyorlar. Siz girişimci olarak yatırım yapın turizm başta olmaz ama Suriye'nin onarımı için TIR'yarın gidebilmesi avantajı olacak.

Turizm için Mersin - Lazkiye arası feribot seferlerinin yeniden canlandırılması önerildi. onların büyük bir Tartus Limanı var. Mersin Limanı ile yedek limanların olması gerektiğini söyledim. Birlikte işbirliği bağlantıları limanlarla ilgili de birlikte çalışma verimini söyledik.

Güzel gelişmeler olacak. Zor bir süreç ama herkesin bir ucunda başlıyor. Vergileri konuştuk. Türkiye'de uygulanan vergilerde sorun olabilir mi başka şekilde daha iyi yapılırsa daha az vergi geliri bu vergilerin eşit olup olmadığının belirtilmesi. Onlar da kesinlikle Türklere karşı farklı vergi olmaz dendi. Genel olarak yapılan anlaşmalarda Birleşik Arap Emirlikleri'nde daha düşük oranlarda oranlardı devrimden sonra bu donduruldu. Herkese eşit vergi uygulanıyor. Türkiye bizim için çok önemli. Bir cazibe, özellikler yapılacaksa Türklere yapılanma dendi. Türk iş insanlarından da yatırım istiyorlar.

Mardin Nusaybin kapılarının açılmasını istiyorlardı. PYD Bölgesindeki grup anlaşmaları sağlandıktan sonra açılacaktır ve orada veri ticareti bağlantılarının sınıflandırılması” dedi.

“MERSİN OLARAK KRİTİK KONUMDAYIZ”

Mersin’in bir dış ticaret şehri olduğunu vurgulayan Çakır, “İhracatı da bilen bir şehiriz. Suriye'den hem hammadde alabilecek hem de ürün satabilecek durumdayız birlikte hareket edebiliriz. Örneğin tekstil konusunda işçilik orada çok ucuz. Aylık 30-40 dolar işçilik maliyeti. Bir altyapı oluşturup orada ticarete başlanabilir. Buranın gücünden faydalanmak gerekiyor.  Deniz ve gidişat, karayolu ağımızın çok güçlü olduğunu söyledik onlar için de biz kritik konumdayız.

Suriyeli iş insanlarının da sorunu var. Ülkelerine giderlerse rahat dönemler istiyorlar gibi gidip gelebilmeliler bunu da rica ettiler ve bakanlık bunu da olumlu yanıtladılar” dedi

LİMAN ÇIKIŞI

MTSO’nun siyasi amacı olmayan, herkesi kucaklayan bir örgüt olduğunu ve 35 bin üyesi bulunduğunu anımsatan Hakan Sefa Çakır, “Düzeltilmesi gereken bir konu varsa söylememiz gerekiyor. Limanla ilgili daha önce odalarımızla birlikte gittik. Fiyatların çeşitliliğiyle ilgili bir sorun vardı, üyelerin sıkıntısını gidip liman yönetimine anlattık. Nasıl Suriye'deki Bakanla Mersin'deki limanımızın daha iyi çalışması için mücadele ediyorsak limanımız kazansın istiyorsak üyelerimizin de fiyatları nedeniyle muafiyet olmadan çalıştırmamız gerekiyor. Bunun için ilgili kurumlarla birlikte hareket ediyoruz.

Yine Irak'a direkt uçuş nasıl yapılabilir ilgili STK'larla birlikte bunu yapmaya çalışıyoruz. Dün, Adana ile birlikteydik. Artık Adana - Mersin yok. Çukurova diyeceğiz dedik. Bu herkesin gerçekleşmesini sağlamayı sağlayabileceğimiz bir durumdur.

En son limon örneğinde yaşandı. Tüm sektörle ilgili bileşenleri topladık Erdemli'den Adana'ya kadar herkes 2-3 saat içinde Mersin'de buluştu. Milletvekillerimizle birlikte hareket ettik ve bir sonuç raporu hazırlayıp bir gün sonra Ticaret Bakanımızla görüştük” diye konuştu.

“MERSİN'DE LOBİ YOK DENİYOR, LOBİNİN ALASI VAR”

“Mersin'de lobi yok deniyor, lobinin alası var” diyen Başkan Çakır, “Çukurova lobisi olarak hareket ediyoruz. İhtiyaç gelince toplayacağımız kimse yok” vurgusu yaptı.

DÜNYA TİCARETİNDE DURGUNLUK VAR

Dünyada ciddi bir durgunluk olduğun uda dile getiren Çakır, “Şu anda ekonomi savaşları başladı. Ülkeler tamam der gibi yapıyor ama herkes başta AB olmak üzere kenara yazıyor. Herkes Amerika olmadan kendi ülkesini garanti etmeye çalışıyor. Yarın ayrı ayrı kendi gruplarını oluşturacaklar. Her gün yeni bir yerde uyanıyoruz. Dünyada bir kafa karışıklığı var. Çin, Kanada, AB ve bizi mevcut.  Bu durum şu anda bizi olumlu etkiliyor. Çin'e uygulanan yüksek vergiler Türkiye'ye yönelik olacak. Pandeminin ardından tedarik zinciri kırılınca nasıl Türkiye avantajı sağlamıştı şimdi tekrar bu avantaj sağlıyor. Böyle bir olumlu yön olacak. Türkiye'nin buna hazır olması gerekiyor.

Doğu yükseliyor. Bölgemizde savaş var kuzey ve güneyimizde. Rusya – Ukrayna savaşının biteceğini düşünüyoruz. Bitince bize olumlu yansıyacak.

“UZAKDOĞU İLE İKİLİ ANLAŞMALAR YAPMALIYIZ”

Uzakdoğu ile ikili anlaşmalar yapmamız gerekiyor. Savunma sanayinde güçlü durumdayız. Kıbrıs Barış Harekâtı sonrasında savunma sanayine yatırımlarımız başladı. 2000'den sonra yapılan yatırımlar meyvesini uygulamaya başladı ve savunma sanayinde güçlü durumdayız. Trump'ın olumsuzluğu AB'nin Türkiye'ye bakışını olumlu yönde değiştirdi.

Kolay bir dönemden geçmiyoruz. Ekonomi konuşmamız lazım. Siyaset konuşmamamız lazım. Hepimizin refaha ulaşması için acı reçete olacaksa hep birlikte içmemiz lazım ve içiyoruz da. Çok çalışıyoruz, herkes fedakarlık yapıyor ama sonuçta da artık ışık görmememiz gerekiyor” şeklinde konuştu.

KOBİ KREDİYE ULAŞAMIYOR

Türkiye’de yüzde 95'ten fazla KOBİ olduğunu vurgulayan Hakan Sefa Çakır, “Hepsinin öz sermayesi yok. Yüzde 70'e yakın kredi ile çalışıyor ve şimdi krediye ulaşamıyorlar. Bizim küçük esnafımızın yaşaması lazım. Üreticileri, KOBİ'leri tercih ederek büyük darbe yeriz. Yerine koyamayız. bunların desteklenmesi gerekiyor. Küçük üretici ve imalatçılarımızı ve büyükler de dahil olmak üzere yaşatıp ihracata yönlendirmemiz gerekiyor. Kurtuluşumuz ihracat. Suriye o nedenle önemli yeni pazarlar önemli.

Türkiye İtalya ile Çin arasındaki en büyük üretim merkezi bu potansiyeli iyi kullanmalıyız. Kredi musluklarını kontrollü şekilde imalatçıya açmak gerekiyor.

Bankalar da Merkez Bankası tarafından sıkıştırılıyor çok kredi bilgileri istenmiyor. Dolaşımdaki para azaltılıyor ve para bulunmamaya başlıyor. Büyümeler belli oranlarda tutuluyor. Kredinin taksitlendirilmesini bakanlık yapıyor o konuda bankaların elinde çok bir şey yok.

Verilen kredilerin doğru yerde kullanılması sağlanmalı. Nefes kredisi üzerinde çalışılıyor çok büyük miktarlarda olmasa da biraz nefes alınmasına izin verilecek.

DÖVİZ KURU BEL BÜKÜYOR

Biz Mersin olarak bir dış ticaret kentiyiz, ihracata sunulan var. 3 yıl ortalamasında yüzde 160 dövizde artış yaşandı. TÜİK rakamlarında enflasyon yüzde 300 olmuş. Dövizle uğraşanlar bu işten yüzde 140 zarar görmüş. İhracat, turizm zararı devam edecek. Bu kurlarla turizm bölgeleri ne yapacak. Daha az turistin fiyatı olarak pahalıyız. İhracat işlemleri, orada daha pahalı olmasına rağmen Norveç'le rekabet etmiyoruz.

İş dünyası fedakarlığı boşa harcanmamalı herkes tasarruflu yapmalı, herkesin en gariban kadar çalışması ve paylaşması gerekiyor. Tüm toplumsal bunu yapmalı. Boşa harcanmasın emekler. 1-2 sene emek çekeriz ama ışık görmemiz lazım. Ben bölgemize.

Dünya çapında ciddi ekonomik sıkıntılardan bahsediyoruz. Bu sıkıntıları atlatamayan çok var. Evet, herkesin işinin başında olması gereken nakit miktarı kontrol edilir. Şu anda yeni yatırımların yapılmaması gerekiyor. Para varsa bile oluşması gerekir. Fizibilite sağlamsa tabi yatırım belki biraz durabilirta fayda var.

DON İÇİN DESTEK ÇAĞRISI

İklim değişiyor. 8-10 sene önce iklim değişikliği diye bir konferans yaptık. Gelecekte iklimin korunmasını sağlayın dedik. O zaman her şey yolunda herkesin kazancına talep çok yoktu. Biz bir şey olmadan harekete geçmiyoruz. Tsunami geliyor önlem almamız lazım evlere yıkılınca çözüm üretiliyor. Tüm üreticilerimize geçmiş olsun diyorum çünkü her yerde don oldu. Bu dönem üretim az olacak. Gelecek yıl da bir miktar etkilenecek.

Dondan, etkilenenlere destek bilgilerinin verilmesi. Bizlerin bu kişisel bakımıyla ilgili bulmamız lazım. Ürünler soğuktan etkilenmesi için ne yapılacaksa dumanlama sistemleri, pervane sistemleri için köylüye destek vermek gerekiyor. Bu donlar artık hep olacak. Üreticinin maddi gücü yatırımlara girmiyor. Bu konuyla da ilgilenmek gerekiyor.” diye konuştu.