Haber Merkezi

HDP Mersin Milletvekili Dr. Rıdvan Turan, Afrin’de yetişen zeytinlerin Türkiye üzerinden pazarlanmasını meclis gündemine taşıdı.

Konuyla ilgili TBMM Başkanlığına bir araştırma önergesi veren Dr. Rıdvan Turan, Afrin’den Türkiye’ye getirilen zeytin ürünlerinin hangi kurum ve kişiler tarafından organize edildiğini ve zeytin ürünlerinin çiftçilerden zorla alınarak getirilip getirilmediğinin araştırılması amacıyla bir Meclis araştırması açılmasını talep etti.

HDP Mersin Milletvekili Rıdvan Turan’ın önergesinin gerekçe kısmında şu ifadeler yer aldı: “Türkiye’nin Afrin’e girmesinin üzerinden yaklaşık 3 yıl geçmiştir. Bu üç yıllık zaman diliminde zeytinlerin hasat edildiği her sonbahar mevsiminde, Afrin zeytinlerinin Türkiye üzerinden pazarlanması gündeme gelmektedir. AKP hükümeti, dört yıl geçmesine rağmen Afrin zeytin ürünlerinin, Türkiye’ye nasıl getirildiği konusunda, kamuoyunu rahatlatacak kapsamlı bir açıklama yapmamayı tercih etmektedir. Fakat AKP hükümet üyeleri Afrin zeytinlerinin Türkiye üzerinden satıldığını faklı zamanlarda, farklı biçimlerde kabul etmiştir.

19 Kasım 2019 tarihinde Dışişleri Bakanlığı bütçesinin Meclis Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşüldüğü sırada, Afrin zeytinleri meselesi hakkında konuşma yapan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, "Suriye'deki zeytinler, zeytinyağı 'reexport' yapılıyor bizim üzerimizden. Gelir de bahçe sahiplerine dağıtılıyor. Yani burada hırsızlık veya başka bir şey yok. Bu kara propagandanın bir parçasıdır." biçiminde cevaplayarak Afrin zeytinlerinin Türkiye üzerinden ihraç edildiğini belirtmiştir.  Fakat bakanın söylediği gibi ihraç edilen zeytinlerin gelirlerinin önemli kısmı gerçekten bahçe sahiplerine mi verilmektedir? Yoksa ÖSO çetelerine mi verilmektedir?

Türkiye’nin Afrin’e girmesinden hemen sonra Tarım Kredi Kooperatiflerine Afrin’den zeytin getirmesi için özel kararname çıkartılmıştır. Bu kararname ile Tarım Kredi Kooperatifleri’ne Afrin’den getirilen zeytin veya zeytinyağları için herhangi bir kota sınırlaması getirilmediği gibi hiçbir denetim de söz konusu değildir. 2018 yılında Tarım Kredi Kooperatifleri ilk önce Afrin’den 5 bin ton zeytin veya zeytinyağı getirildiğini kamuoyu ile paylaşmış, fakat sonrasında yaklaşık 26 bin ton zeytin veya zeytinyağı getirildiği ve yurt dışına ihraç edildiği anlaşılmıştır.

Afrin zeytinlerinin Türkiye’ye getiriliş biçiminin gizli saklı olması ve AKP iktidarının kamuoyunu aydınlatabilecek açıklamalardan kaçınması, Afrin’deki zeytin üreticilerinin rızasının alınmadan getirildiği iddialarını güçlendirmektedir. Dolayısıyla Afrin’den Türkiye’ye getirilen zeytin veya zeytinyağı konusunda kamuoyunu aydınlatacak kapsamlı bir araştırma yapılması bir zorunluluktur. Aksi halde Afrin’den getirilen zeytin veya zeytin yağının Türkiye’ye getirilmesi meselesi, önümüzdeki yıllarda Türkiye’nin uluslararası anlaşmaları ihlal ettiği gerekçesiyle karşımıza çıkma ihtimali hayli yüksektir. Öyle ki Afrin zeytinleri meselesi 2019 Şubat ayında İsviçre Parlamentosunda gündem gelmiş ve İsviçre'de Muhafazakâr Demokrat Partili Milletvekili Bernhard Guhl İsviçre hükümetine soru yönelterek, “Türkiye'nin bölgedeki zeytinlikleri ‘yağmaladığını’, elde ettiği Suriye zeytinini işleyerek, Suriye iç savaşında desteklediği militanlara mali destek sağlamak amacıyla ve haksız bir şekilde Türk malı etiketiyle AB pazarına sürdüğünü’ iddia ederek meselenin soruşturulmasını istemiştir. Afrin zeytinleri meselesinin uluslararası alanda daha fazla tartışılmasına mahal vermemek için TBMM bünyesinde bir araştırma komisyonu kurulmalıdır. AKP iktidarı Türkiye’nin Afrin zeytinleri meselesi konusundaki çelişkili açıklamaları ivedilikle açıklığa kavuşturmalı ve meselenin sosyo-ekonomik boyutlarının incelenmesi elzemdir.”