Haber Merkezi

Yaklaşık 3,5 milyon dekar tarım arazisi ve 40 bini aşkın çiftçiye sahip Mersin, Türk tarım - gıda sektörünün önde gelen oyuncusu olmayı sürdürürken ihracatta gerileme yaşadığı ortaya çıktı. Ülke tarımsal ihracatının yüzde 40’a varan kısmının karşılandığı Mersin’in ihracat rakamlarının düşmesi ile sektörden iktidara teşvik çağrısı geldi.

ÜRETİMDE BİRİNCİ İHRACATTA 4’ÜNCÜ

Mersin Ticaret Borsası (MTB) Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Özdemir, yayınladığı yazılı açıklama ile ihracatı arttırmak için yapılması gerekenlere dikkat çekti.

“Tarım ve gıda sektörü, il ekonomimizin en önemli sac ayaklarından biri olarak Mersin'i Türkiye'nin en önemli üretim ve ihracat merkezlerinden biri yapmaktadır” diyen Özdemir, üretim açısından bakıldığında, Mersin’in Türkiye'de meyve üretiminde birinci, sebze üretiminde ise üçüncü sırada, tarımsal ihracatta ise ülke genelinde dördüncü konumda olduğunu aktardı.

MERSİN TARIMSAL İHRACATTA DÜŞÜŞ YAŞADI

Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre, 2023 yılında Mersin'den 17 firma Türkiye’nin ilk 1000 ihracatçısı listesine girdiğini anımsatan Başkan Özdemir, “Bu firmaların 12'si tarım ve gıda sektöründe faaliyet göstermektedir, bu da sektörün Mersin ekonomisi açısından önemini açıkça ortaya koymaktadır.

Ancak ilimiz tarım ve gıdada sahip olduğu potansiyeli hem hasılasına hem de ihracatına tam olarak yansıtamıyor. Veriler de bu durumu doğruluyor. Türkiye, 2010 yılında 70 milyar dolar tarımsal hasıla ile en yüksek değere ulaşmıştı, ancak bu rakam kademeli olarak azalarak 45 milyar dolara kadar geriledi. Bugün gelinen noktada ise 68,5 milyar dolar seviyesine ulaşabildik. Mersin'in tarımsal hasılası aynı dönemde 2,5 milyar dolardan 2,2 milyar dolara düşerek yüzde 12 değer kaybetti. Üstelik, bu dönemde ülke nüfusu yüzde 17, Mersin nüfusu ise yüzde 19 arttı. 2010'dan bu yana Türkiye genelinde tarım alanları yüzde 2 daralırken, Mersin'de yüzde 14 düştü ve Mersin'in bitkisel üretim değeri dolar bazında yüzde 30 geriledi.

İKTİDARA TEVŞİK ÇAĞRISI

Bu olumsuz tabloyu tersine çevirmek için, Tarım ve Orman Bakanlığımızın tarımsal üretimin planlanması hususunda attığı adımları çok değerli buluyoruz.

Beklentimiz, yeni üretim planlamasının ilk aşamada Mersin'in güçlü olduğu meyve ve sebze sektöründeki konumunu korumaya ve geliştirmeye öncelik vermesidir.

İkinci aşamada ise, Ticaret Bakanlığımız ve sektör bileşenleri ile koordinasyon içinde, iklim, toprak, topoğrafya ve su kısıtı gibi coğrafyamızın temel özelliklerini esas alarak, dünya ticaretinde göreceli olarak üstünlüklere sahip ürünler ile ürün desenimizi genişletecek ve pazar çeşitliliğimizi artıracak politikalar üretilmelidir.

Örneğin, avokado için dünya genelinde 8,5 milyar dolarlık bir pazar var. Benzer nitelikte ürünlerden mango ve kivi için 4'er milyar, ananas ve ahududu için de 3'er milyar dolarlık ticaret hacmi bulunmaktadır. Coğrafyamıza uygun ve birim ihracat değeri yüksek bu tür tropikal ve subtropikal ürünlerle topraklarımızdan azami verim alınmalıdır. Bu dönüşümün gerçekleşmesi ve teşviki için bakanlığımız tarafından pazar araştırması desteği verilmelidir.

MERSİ’İ YATIRIMDA 5. BÖLGEYE ALIN

Mersin’in özellikle katma değeri yüksek ürünler ile tarım ve gıda sektöründeki geleceğinin planlanması açısından, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın yatırım teşvik sistemi büyük önem taşımaktadır.

Mersin, yatırım teşvik sisteminde üçüncü bölgede bulunmaktadır. Mersin’in tarım ve gıda sektöründe sıçrama yaratabilmesi için önerimiz, bu sektörde yapılacak ve gerekli koşulları sağlayan her türlü yatırımın belirli bir süre için beşinci bölge kapsamında değerlendirilmesidir. Böylece mevcut sermayenin yatırıma, üretime, ihracata ve istihdama dönüşümünün önü açılacaktır.

“MARKALAŞMA SAĞLANMALI”

On İkinci Kalkınma Planında sektörümüz için ‘ürün çeşitliliği ve markalaşma ile uluslararası rekabetçiliğin artırılması sağlanarak ihracat gelirleri artırılacaktır’ vurgusu yapılmaktadır. Bu doğrultuda, ilgili bakanlıklarımızdan olumlu adımlar atmalarını arzu ediyoruz.

Özel Ticaret Sistemi verilerine göre, Mersin ihracatının yüzde 35'i sadece narenciye ve bakliyattan gelmektedir. Ancak pazarda tutunabilmek için bu ürünleri rekabet içinde olduğumuz ülkelere kıyasla daha ucuza ihraç ediyoruz. Bilhassa markalaşma yönünde uygulanacak politikalar ile uluslararası pazarlarda rekabetçi gücümüzü artırabiliriz.

“ÖNÜMÜZDEKİ YILLARI BUGÜNDEN PLANLAMALIYIZ”

İlimizin tarımsal üretimini, bitkisel üretim değerini, tarımsal hasılasını ve tarımsal ihracatını artırarak sahip olduğu potansiyeli daha güçlü bir şekilde hayata geçirmek için önümüzdeki yılları bugünden planlamalıyız. Devletimizden beklentimiz, üretilen ve ihraç edilen her bir ürünü milli servet olarak görmesi ve bu amaç doğrultusunda önerilerimizin dikkate alınarak karşılık bulmasıdır. Bu potansiyelin verimli bir şekilde değerlendirilmesi, hem ilimizin dış ticarette net ihracatçı olan pozisyonunu güçlendirecek hem de Mersinli firmaların ulusal ve uluslararası listelerde daha fazla sayı ile yer almasını sağlayacaktır” diye konuştu.

NARENCİYENİN ADRESİ MERSİN

Türkiye yaklaşık 1,9 milyon ton ihracat ile dünya narenciye ihracatında ikinci sırada yer alırken, 1 milyon 585 bin 300 hektar yüzölçümüne sahip Mersin; 328 bin 401 hektarlık tarım alanı ve toplam bir milyon 661 bin 486 ton narenciye üretimi ile Türkiye’de 2’inci sırada yer alıyor.

Mersin; muz, çilek, limon, yenidünya, erik, nektarin, şeftali, kabak, taze bakla üretiminde birinci sırada olurken, badem, keçiboynuzu, patlıcan, salatalık, greyfurt, kayısı, avokado, nar, üzüm, pırasa, soya fasulyesi üretiminde 2’inci sırada bulunuyor.

Mersin tarım sektörünün gayri safi milli hasılaya katkısı 2004 yılında 2,7 milyar TL iken 2023 yılında 88,2 milyar TL’ye yükseldi. 2023 yıl sonu itibariyle kentin bitkisel üretim değeri 76,3 milyar TL olarak gerçekleşti.

Mersin’in 2023 yıl sonu itibariyle hayvansal üretim değeri 11,8 milyar TL olarak gerçekleşirken, su ürünleri üretim değeri 29,6 milyon TL olarak gerçekleşti.

MERSİN TARIMINA 2023’TE 324,5 MİLYON TL DESTEK GELDİ

İl genelinde yürütülen kamu kurum ve kuruluşları bünyesinde toplam 666 proje yürütülürken bunların 147’sini tarım projeleri oluşturuyor. Kentte 2023 yılında tamamlanan 16 tarımsal proje için 2023 yılında 4 milyon 752 bin TL harcandı.

Mersin Valiliği’nin verilerine göre; 2023 yılı içerinde bitkisel üretim desteklemesi kapsamında 211,3 milyon TL, hayvancılık desteklemeleri kapsamında 99,3 milyon TL ve kırsal kalkınma yatırımları desteklemeleri kapsamında 13,9 milyon TL olmak üzere toplamda 324,5 milyon TL ödeme gerçekleşti.

TÜRKİYE’DE BİR İLK, MERSİN AGROPARK

Öte yandan Türkiye’de bir ilk olma özelliğine sahip Mersin Tarım ve Gıda İhtisas Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nin (Mersin Agropark) açılışı Mart ayında Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır’ın katılımıyla gerçekleşti.

Mersin-Tarsus Tarımsal Ürün İşleme İhtisas Organize Sanayi Bölgesi’nin (TÜİOSB); 118 hektar üzerinde imar ve parselasyon planları onaylandı. 2023 yılı Nisan ayı itibariyle arsa tahsislerine başlanan bölgede, devam eden talepler dikkate alınarak yaklaşık 125 hektarlık alanın daha yer seçim süreci başlatıldı.

Ayrıca Anamur Gıda İhtisas Organize Sanayi Bölgesi’nin 66,27 hektar alan üzerine kurulum işlemi tamamlanarak, tüzel kişilik kazandı. Karma OSB’ye geçiş kararı alınırken bölgenin kamulaştırma çalışmaları devam ediyor.

DÜNYANIN EN BÜYÜK3. HALİ MERSİN’DE

Mersin Merkez Hal Kompleksi üretici hal ve tüketici hal olarak; hizmet alanı, işlem hacmi ve kapasite bakımından; Türkiye, Balkanlar ve Ortadoğu’da birinci, Avrupa’da 2’inci ve dünyada 3’üncü sırada yer alırken, aylık bazda işlem gören mal miktarı ortalama 200-250 bin tonu buluyor.