Gizem Ekici

Türkiye’de kadınların seçme seçilme pakını yasal elde edilişinin 92. yıl dönümü nedeniyle bir basın toplantısı düzenleyen Kadın Adayları Destekleme Derneği (KA.DER) Mersin Şubesi, eşit temsil çağrısı yaptı.

KADIN MECLİS ÜYESİ SAYISI YETERSİZ

Toplantıda ilk olarak söz alan KA.DER  Genel Merkez Danışma Kurulu Üyesi İlksen Sorguç Dinçer, 1930’da kadınların Belediye Kanunu ile yerelde seçme seçilme hakkını elde ettikten sonra, ilk seçimde bir belde belediye başkanlığının, İzmir ve İstanbul’da 3- 5 meclis üyeliği elde ettiğini anımsattı.

“Aradan 20 yıl geçtikten sonra Türkiye’nin ilk kadın il belediye başkanı Mersin’den seçildi” diyen İlksen Sorguç Dinçer, “92. Yıl dönümünde  Mersin’de yerelde kadınların, belediye başkanı, belediye meclis üyesi temsiline baktığımız zaman, belediye başkanlarının tamamı erkek. Kadın meclis üyelerinin sayısı ise bir elin 5 parmağı kadar.

Büyükşehir’de 5, Anamur’da 6, Akdeniz’de 5, Tarsus’ta 5, Toroslar’da 5, Mezitli’de 5, Yenişehir’de 5, Silifke’de 4, Erdemli’de 2, Mut’ta 1 ve Gülnar’da 1, Çamlıyayla, Bozyazı, Aydıncık’ta hiç kadın meclis üyesi yok.

“KENDİ YAŞADIĞI KENTTE KADINLAR YETERİNCE TEMSİL EDİLMİYOR”

Mersin halkının yarısını, seçmenin yüzde 51’ini kadınlar oluştururken, kendi yaşadığı kentte kadınlar yeterince temsil edilmiyor. Kadınlar, içinde yaşadığı kentte, nasıl bir kentte yaşamak istediğiyle ilgili kararlarda söz sahibi olamıyor.

KA.DER olarak eşit temsil için mücadele ediyoruz. Eşit temsil için, kadınları aday olmaya, seçmeni aday kadına oy vermeye ve kadınları dayanışmaya davet ediyoruz.

Kadınlara sesleniyoruz; Yolumuz uzun. Bu mücadele bitmez. Ancak kadın dayanışması bizi siyasi arenada, karar alma mekanizmalarında daha görünür kılacaktır. Kurucu başkanımız Şirin Tekeli’nin de dediği gibi, ‘21. yüzyıl kadınların yüzyılı olacaktır” dedi. 

“O KOLTUKLARIN YARISI BİZİM!”

KA.DER Mersin Şube Başkanı Figen Kutluay da, Yurttaşlık haklarımız hayata geçirilene dek” başlığıyla bir açıklama yaptı.

Kadınlara yerel yönetimlerde seçme ve seçilme hakkını getiren Belediye Kanunu’nun 3 Nisan’da kabul edildiği 1930 yılında, Artvin’in Yusufeli ilçesine bağlı Kılıçkaya beldesinde seçimi kazanan Sadiye Hanımın, Türkiye’nin ilk kadın belediye başkanı olduğunu anımsattı. 1930’da belediye seçimlerine katılabilen kadınların, üç yıl sonra köy ihtiyar meclisi ve muhtarı, 1934’te de milletvekili seçimlerinde seçme ve seçilme hakkı elde ettiğini aktaran Kutluay, “Türkiye, ilk kadın il belediye başkanı Müfide İlhan’ın Mersin’de seçilmesi içinse 1950’yi bekledi.

3 Nisan 1930 tarihinde yapılan düzenlemenin üstünden 92 yıl geçse de ‘temsilde eşitlik’ sağlanamadığından kadınların yurttaşlık mücadelesi devam etmekte. Cumhuriyet tarihinde geride bıraktığımız 19 yerel seçim sonucunda belediyelere 32.000’den fazla erkek; 156 kadın belediye başkanı seçildi.

Yerel yönetimlerde güncel tabloya baktığımızda; 50 bin 157 muhtardan sadece 1119’u kadın (%2,14) olup, Cumhuriyet tarihi boyunca hiç kadın muhtar çıkarmamış 4 il bulunmakta (Bitlis, Muş, Şanlıurfa ve Sinop).

Bin 389 belediye başkanı koltuğundan sadece 21’sinde (%1,5) kadınlar oturuyor. (Yerel seçimlerde 43 kadın belediye başkanı seçilmesine rağmen, kayyum atamaları nedeniyle sayı 21’e düştü).

20 bin 745 belediye meclis üyeliklerinde 2 bin 283 kadın görevde. (Temsil oranı %11)

 1272 il genel meclis üyesinin sadece 48’i kadın (%3,77)

Bu tablo da bize gösteriyor ki, bir asırdan fazladır verilen kadın mücadelesi sonucu kazandığımız ve kâğıt üzerinde neredeyse bir asırdır var olan haklarımızın hayata tam olarak geçirilmesinden hala çok uzak noktadayız.

Kadınların ilk kez oy kullandığı ve aday olduğu seçme ve seçilme hakkımızın 92. yıldönümünde, KA.DER olarak toplumsal ve siyasal yaşamda hak ettiğimiz yeri alana, herkes için çoğulcu, kapsayıcı, barışçıl, adil, eşitlikçi ve özgürlükçü demokratik düzen tesis olana kadar mücadelemizden vazgeçmeyeceğimizi hatırlatıyoruz. Kadınların birleşen gücü dünyayı yeniden kurmanın dinamiğidir. O koltukların yarısı bizim! Yaşasın kadın dayanışması!” diye konuştu.